بررسی مؤلفه‌های کالبدی-فرهنگی بر کیفیت زندگی محیط شهری در بافت‌های تاریخی (نمونه مورد مطالعه: محله بازار تهران)

بافت های تاریخی، بخش اعظمی از سطح شهرهای کشور را تشکیل می دهند که اغلب شرایط خاص اجتماعی، کالبدی و اقتصادی دارند؛ و مداخله در آنها نیازمند دقت و مطالعه ای عمیق است. اگرچه این بافت ها به دلیل داشتن مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، عملکردی، ترافیکی و زیست محیطی از عمده چالش های مدیریت شهری و نظام شهرسازی می باشند و برای کل گستره شهری یک تهدید جدی به شمار می آیند؛ با این حال مهم­ترین پتانسیل شهرها برای استفاده از زمین برای اسکان جمعیت، تأمین فضاهای باز خدماتی و نیز بهبود محیط زیست می باشند. با توجه به رشد و توسعه روزافزون شهرها و عدم توجه به برنامه ریزی و مدیریت مناسب بافت های تاریخی از یک سو به تداوم افول کیفیت زندگی در محلات شهری منجر، و از سوی دیگر به آسیب پذیری هرچه بیشتر آن و عدم همبستگی ساختار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی این محلات با سایر محلات و سیستم شهر دامن می زند. حالت­های مختلف ایجاد شده در کالبد و کیفیت ارزش­های تاریخی-فرهنگی محله بازار تهران مساله­ای است جدی و مؤثر در کیفیت حیات آتی آن که لازم است بررسی و برنامه­ریزی گردد. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش مولفه­های کالبدی و فرهنگی محله بازار تهران در کیفیت زندگی ساکنان و استفاده­کنندگان از فضا می­باشد. در این پژوهش پس از استخراج اصول و شاخص­های مورد نظر، میزان تاثیر هریک با استفاده از تکنیک AHPدر ارتقاء کیفیت زندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه راهبردهای مناسب از ماتریس تحلیلی SWOTاستفاده شده و نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید از پرسشنامه ها استخراج شدند. پس از شناخت کافی از محدوده مورد مطالعه و ارزیابی آن، در بخش بعدی به ارائه راهکارها و پیشنهادات پرداخته می­شود.